Het moet duurzamer

We zullen in de komende decennia manieren moeten vinden, om ruim 10 miljard mensen te kunnen voorzien van voldoende energie, voedsel en water. Het is duidelijk, dat de manier waarop we de afgelopen decennia in deze behoefte hebben voorzien, niet duurzaam is. Energiebronnen raken uitgeput, vervuiling en uitstoot zorgen voor snelle uitsterving van soorten en opwarming van de Aarde. Als we willen dat de kleinkinderen van onze kinderen nog steeds op een prettige manier op deze planeet kunnen leven, moeten we snel de transitie maken naar hernieuwbare energiebronnen, voedselproductie met een veel lagere ‘footprint’ en op een veel verstandigere manier omgaan met gebruik en verbruik van schoon water.

Het moet op kleinere schaal

Een andere doelstelling van ifund, is om bij te dragen aan meer regionale en lokale oplossingen. De enorme schaal waarop systemen nu werken in de geglobaliseerde samenleving, zorgt ervoor dat grote delen van belangrijke zaken voor mensen, zich ver buiten hun gezichtsveld afspelen. De ‘menselijke maat’ is verdwenen. We zien dat in productie van voedsel, de watervoorziening en de opwekking van energie. En ook in ons financiële systeem: geld. Een van de belangrijkste drijfveren voor de meeste mensen, de maat waarin zekerheid en succes gemeten wordt, de maat waarin bepaald wordt welke keuzes we als samenleving maken: het ruilmiddel geld.

De werking van dergelijke grote systemen kan door mensen slecht worden overzien. Morele afwegingen tussen opbrengsten en kosten zijn niet meer te maken, omdat de kosten ver weg en onzichtbaar zijn (ik krijg energie, maar het kost vervuiling / ik krijg vlees, maar het kost regenwoud / ik krijg een bonus, maar het kost iemand anders veel geld / ik maak meer winst, maar het kost levens in China). Dat soort afwegingen zouden we niet maken, als de kosten dichtbij en zichtbaar zouden zijn.

Bovendien is de afhankelijkheid van deze grote systemen een groot risico voor groepen mensen. Als een machtig buurland besluit geen olie of gas meer te leveren, heeft dat grote gevolgen. Als een grote multinational grote gebieden met waterbronnen opkoopt of de publieke watervoorziening privatiseert levert dat grote risico’s op. En in hoge mate bewerkt voedsel, waarvan we de (verre) oorsprong niet kennen is niet duurzaam en soms gevaarlijk voor de volksgezondheid. En als het huidige financiële systeem hapert, komt de voorziening van alles in gevaar, omdat we voor alles afhankelijk zijn van vrije circulatie en gepercipieerde waarde van euro’s en dollars.

De menselijke maat terugbrengen betekent niet dat iedereen zijn eigen voedsel hoeft te gaan produceren met een eigen moestuintje en eigen kippen (alhoewel kippen natuurlijk super zijn). Of dat iedereen zijn eigen windmolen en zonnepaneel hoeft te installeren, of zijn eigen regenwater zuivert. De menselijke maat is groter dan dat, de menselijke maat overziet de buurt, de stad, de regio. Maar is niet zo groot, dat de hele wereld erin past.